Myślenice, stolica powiatu, stanowiły kiedyś poważny ośrodek odpustowy związany ze znajdującym się w kościele parafialnym obrazem Matki Boskiej. Obraz ten od roku 1633 uznany był za cudowny,
a dotycząca go literatura dewocyjna sięga połowy wieku XVII. O znaczeniu Myślenic
jako miejsca odpustowego wspomina Heleniusz w Rozmowach o Polskiej Koronie, że
„zawsze tam był wielki konkurs ludzi i to miejsce świętym w krakowskiej ziemi uznano”.
Z czasem jednak sława Myślenic blednie przy rozwijającej się w pobliżu Kalwarii Zebrzydowskiej,
gdzie znajdowała się replika obrazu myślenickiego wykonana w pierwszej połowie XVII wieku,
ciesząca się sławą obrazu cudownego. Do upadku Myślenic przyczynił się szczególnie
pierwszy najazd szwedzki (1655 r.), w czasie którego zrabowano liczne wota
z kaplicy cudownej Matki Boskiej. Resztę kosztowności zabrali Austriacy w roku 1809.
Myślenice zeszły więc z pozycji jednego z bardziej popularnych ośrodków odpustowych w Polsce
do roli centrum ważnego jedynie dla najbliższej okolicy.
Znaczenie Myślenic w wieku XVII i XVIII nasuwa jednak myśl, że wokół takiego ośrodka
mogła wytworzyć się pewna, mniej lub bardziej odrębna sztuka związana z miejscowym mieszczaństwem, której tradycje mogły przechować się w sztuce ludowej następnych stuleci.
Nie bez wpływu pozostawało tu również bliskie sąsiedztwo Krakowa, a także Kalwarii Zebrzydowskiej, z którą łączyły Myślenice ścisłe związki nawet do ostatnich lat. Wiadomo np.,
że na terenie Myślenic działał popularny w pierwszej połowie XIX wieku malarz kalwaryjski,
Jan Jerzyczek, a z kolei, czynni w Myślenicach przed ostatnią wojną rzeźbiarze ludowi
Bolesław Skomielski i Tomasz Dyrda z Jasienicy wykonywali figurki świątków, dla kramarzy odpustowych z Kalwarii Zebrzydowskiej. Najstarszą tradycję posiada na terenie powiatu myślenickiego rzeźba kamienna. Wytworzenie się ośrodków kamieniarskich wokół Myślenic wiązało się oczywiście ze złożami tzw. kamienia myślenickiego (piaskowiec) w Borzęcie, Dobczycach, Drogini, Porębie, które były w eksploatacji już w wieku XVI. W związku z tym znajdowało się tu kilka warsztatów kamieniarskich (Poręba, Trzemeśnia), produkujących głównie kamienie młyńskie.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz